Heb jij ook last van spanning en stress omdat je binnenkort moet presenteren?
Piekeren. Onrust. Buikpijn. Slecht slapen. Allemaal reacties waar je stress bij jezelf aan herkent. Misschien is de stress voor presenteren bij jou zelfs zo groot, dat je dat hele presenteren zelfs vermijdt?
Niet vreemd. Uit onderzoek blijkt dat mensen de ‘angst voor presenteren’ het vaakst aankruisen op de vraag waar ze bang voor zijn. De heftigheid van deze presenteerangst staat op nummer 2, direct na onze angst voor de dood op nummer 1 (Bron: Dwyer, K.K., & Davidson, M.M. (2012). Stevige kost dus.
Maar goed, voor veel professionals is het spreken voor of met groepen, live of online, wel een belangrijk en wie weet vanzelfsprekend onderdeel van hun functie. Een manier om mensen te bereiken, om zichtbaar te zijn, om dingen voor elkaar te krijgen.
Veel professionals hebben gaandeweg hun loopbaan wel een acceptabele vorm gevonden om hun angst voor presenteren de baas te worden. Maar sommige ervaren hier nog altijd een forse knoop van in hun maag. Behoor jij tot deze laatste groep? Mogelijk herken je je in één van deze drie reacties op de spanning:
- Vechten: als een dolle starten met de voorbereidingen om de perfecte presentatie te creëren in de hoop dat je niets meer kan gebeuren.
- Vluchten: uitstellen van je voorbereidingen, in de trant van: ‘Dan hoef ik er nu tenminste niet aan te denken of mee bezig te zijn. Ik zie ’t dán wel en ik maak er wel wat van!’
- Vermijden: ontwijken van presenteersituaties, imliciet of expliciet. De spanning is te groot.
Je merkt misschien: bij alle drie is er sprake van verkramping. Het reptielenbrein ‘wint’ het van het zoogdierenbrein.
Verkramping hoeft niet. Mindfulness helpt je ermee omgaan
Mindfulness kan je helpen om realistischer naar je angst te kijken. Zo kun je er beter mee omgaan, in plaats van in een reflex te schieten van vechten, vluchten of vermijden. Met de volgende vijf technieken kom jij een stuk beter de tijd door tot aan het ‘moment suprême’.
- Bedenk: gedachten zijn geen feiten
Alle doemscenario’s die jij je in je hoofd haalt zijn voor het grootste deel niet gebaseerd op de realiteit. Zeker 70% van onze gedachten hebben een negatieve lading en zijn gericht op gevaar. Dit stamt nog uit ons oerbrein. En in stresssituaties zijn onze gedachten vaak nog meer negatief gekleurd. Dit is vrijwel altijd een onbewuste beleving die we de ‘automatische piloot’ noemen. Deze stroom van negatieve gedachten in perioden van stress zijn al op heel jonge leeftijd op neurofysiologisch niveau vastgelegd.
Ben jij ook een speelbal van je eigen stressreactie geworden? Het herkennen van dergelijke patronen is de eerste stap in het loslaten van deze automatische patronen. En dan kom je erachter: stressgedachten hebben per definitie een beperkt perspectief.
- Accepteer het huidige moment
Weet je waar de stress, onrust en het piekeren door worden veroorzaakt? Dit komt door het niet accepteren van de situatie zoals die is op dit moment. Er bestaat een discrepantie tussen de huidige situatie en de in jouw ogen ideale situatie. Dit veroorzaakt stress.
Dus, aanvaard alle gevoelens van onrust die je op dit moment ervaart. Laat ze zijn. Veroordeel ze niet. Ervaar ze slechts. Ze horen erbij. Ertegen vechten door de situatie anders te willen dan hij is, maakt de stress alleen maar erger. Zie je eigen stress en kriebels in de buik eerder als een soort staat van ‘exitement’, in plaats van dat je ze veroordeelt en weg wilt hebben.
- Focus op je ademhaling
Zitten de kriebels in je buik er nog steeds? Wees blij! Het zorgt er namelijk voor dat je steviger aanwezig bent in het hier en nu. Het haalt je ‘weg’ van je hoofd, daar waar die doemscenario’s vandaan komen. Voor sommigen misschien nog steeds zweverige taal, maar ’t is echt hartstikke helpend wanneer je onrustig of angstig bent.
Alleen, onze neiging bij angst is om oppervlakkiger te gaan ademen of zelfs helemaal te stoppen. Dit heeft een negatief effect op alle processen in ons lichaam waardoor we slechter functioneren. Belangrijk dus om bewust en diep door te blijven ademen. Desnoods lekker actief te sporten, waardoor je de energie helemaal goed door je lichaam laat stromen. Niks méér ontspannend dan inspanning!
- Mediteer
Er wordt wel eens gezegd dat als meditatie in pilvorm beschikbaar zou zijn, er geen stress meer bestaat. Vind je meditatie nog steeds zweverig? Wake up! Zelfs op Wall Street is mediteren tegenwoordig heel gewoon.
Wetenschappers hebben aangetoond dat het een doeltreffende methode is om je hersenen te trainen. Je kunt er de eindeloze maalstroom in je hoofd mee stoppen. Het is een middel om de gedachten tijdelijk tot stilstand te brengen. Zo zorg je dat je ook onder druk helder blijft en oplossingen kunt bedenken.
- Wees vriendelijk voor jezelf
Heb je een presentatie in het vooruitzicht? Wees trots op jezelf: je gaat ’t toch maar mooi dóen! Supergoed! Weet dat alle angst en onrust erbij horen. Omarm ze en glimlach!
Wil jij leren hoe je slim en effectief jouw presentatie voorbereid en geeft? Kijk eens bij Verdubbel je Presentatiesucces! De ervaring leert dat wanneer je kunt vertrouwen op jouw presentatievaardigheden, je minder spanning zult ervaren.
Wat zijn manieren die bij jou goed werken om met spanning voor presenteren om te gaan? Leuk als je die in de reacties hieronder schrijft.